شهرت اصلی کشور ایتالیا تاریخ و قدمت دیرینه آن است و همین امر در ادبیات این کشور نیز صدق می‌کند. به طوری که اگر از ادبیات ایتالیا صحبت کنیم، اولین نویسندگانی که به ذهن بسیاری خطور می‌کند، نام‌های آشنایی مانند دانته، پترارک و جووانی بوکاچو است که بیشترشان به قرن 13 یا 14 میلادی بازمی‌گردند.
با این حال همانطور که به زمان حال نزدیک‌تر می‌شویم، متاسفانه ادبیات ایتالیا در سطح بین‌المللی کم‌رنگ‌تر شده و به ندرت نام نویسندگان این کشور به گوشمان می‌رسد. اما عدم حضور فعال ادبیات این کشور در سطح جهانی دلیل بر این نیست که کتاب یا نویسندگان فوق‌العاده‌ای ندارد. اگر علاقه دارید بیشتر با ادبیات ایتالیا آشنا شوید، در ادامه همراه ما باشید تا 20 تا از بهترین آثار این کشور را به شما معرفی کنیم.
تاریخچه ادبیات و زبان ایتالیا
در زمان‌های قدیم، مردم ایتالیای کنونی به زبان لاتین که زبان امپراتوری روم بود، صحبت می‌کردند و می‌نوشتند. اما با گذشت زمان، زبان لاتینی که در این منطقه صحبت می‌شد، ویژگی خاصی به خود گرفت. با این حال، تقریباً تمام ادبیات تا قرون وسطی به زبان لاتین نوشته می‌شد تا بالاخره در دهه 1200 نویسندگان ایتالیایی از لاتین دور شدند و از زبان محاوره‌ای خود استفاده کردند. این تغییر نقطه عطف و شروع جدید برای ادبیات ایتالیایی بود. دیری نپایید که نویسندگان ایتالیایی آثاری به فلم در آورند که هنوز به عنوان شاهکارهای ادبیات جهان شناخته می‌شوند.
20 تا از بهترین کتاب‌های ایتالیایی
در ادامه 20 تا از بهترین کتاب‌های ادبیات ایتالیا در قرن 19، 20 و 21 آورده شده است:
1. یوزپلنگ اثر جوزپه تومازی دی لامپدوزا
«یوزپلنگ» رمانی تاریخی است که در سیسیل قرن نوزدهم و در زمان اتحاد ایتالیا یا ریسورجیمنتو اتفاق می‌افتد. این کتاب بر زندگی یک قهرمان پیر و اشرافی تمرکز دارد که با افول طبقه خود و ظهور اجتماع جدید کنار می‌آید. با وجود اینکه قهرمان داستان در ابتدا در برابر این تغییرات مقاومت می‌کند، اما در نهایت به این نتیجه می‌رسد که این تغییرات اجتناب ناپذیر هستند و تلاش‌هایش برای حفظ روش و سنت‌های قدیمی بیهوده است.
این اثر که جز مهم‌ترین و پرطرفدارترین آثار بعد از جنگ جهانی است، درام را با تحولات سیاسی و اجتماعی بزرگِ آن زمان در هم می‌آمیزد و تصویری غنی و ظریف از جامعه در حال تغییر ارائه می‌دهد. بعدها در سال 1963 فیلمی از این کتاب به کارگردانی ویسکونتی منتشر شد و یکی از شاهکارهای ادبیات مدرن ایتالیا محسوب می‌شود.
2. نام گل سرخ اثر اومبرتو اکو
داستان کتاب “نام گل سرخ” (همچنین منتشر شده با نام “آنک نام گل”) در یک صومعه ثروتمند ایتالیایی در قرن چهاردهم اتفاق می‌افتد و درباره یک راهب و شاگرد جوانش است که در حال بررسی یک سری مرگ‌های مرموز در صومعه هستند. همانطور که آنها در کتابخانه هزارتویی حرکت می‌کنند و دست نوشته‌های مرموز را رمزگشایی می‌کنند، نقشه پیچیده‌ای را کشف می‌کنند که شامل کتاب‌های ممنوعه، انجمن‌های مخفی و تفتیش عقاید است.
این رمان تلفیقی از داستان‌های تاریخی، رمز و راز و کاوش فلسفی است که درون مایه‌های حقیقت، دانش، و قدرت کلام را در خود جای داده است. این کتاب اولین بار در سال 1980 منتشر شد و اولین اثر این نویسنده مشهور است.
3. اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری اثر ایتالو کالوینو
این رمان یک روایت پست مدرنیستی است که ماجراهای خواننده‌ای را دنبال می‌کند که سعی دارد کتابی به نام «اگر در شبی از شب‌های زمستان مسافری» را بخواند. با این حال، این فرد کتاب‌خوان مدام با موانعی مواجه می‌شود که او را از اتمام کتاب باز می‌دارد؛ از جمله اشتباهات چاپگر، سانسور و وقفه‌های شخصیت‌های دیگر.
این کتاب تاملی در مورد خواندن و نوشتن کتاب است و جز آن دسته کتاب‌های سرگرم‌کننده و عجیب و غریب است که به راحتی می‌تواند شما را سرگرم کند. این کتاب اولین بار در سال 1979 منتشر شد و به دلیل جنونی که در ماهیت داستان نهفته است، معروف شد.
4. وجدان زنو اثر ایتالو اسووو
«وجدان زنو» رمانی طنزآمیز و نیمه اتوبیوگرافیک است که زندگی زنو کوسینی، تاجر عصبی و رنجور ایتالیایی را در تلاش برای ترک سیگار دنبال می‌کند. این کتاب به عنوان یک دفتر خاطرات ارائه شده است که در ابتدا به پیشنهاد روانکاو زنو آغاز شده بود و جزئیات افکار شخصیت اثلی در مورد سلامتی، خانواده، سرمایه گذاری‌های تجاری و شیفتگی او به یک زن زیبا را شرح می‌دهد. در طول داستان، تلاش های زنو برای ترک سیگار به عنوان استعاره‌ای از مبارزه او با ضعف‌های شخصی و تلاش او برای درک خود است.
این کتاب در سال 1923 چاپ شد و بسیار ساده و روان است. وجدان زنو جز آثار مهم سبک مدرنیسم محسوب می‌شود و با داستان جذابش شما را وادار می‌کند تا کمی عمیق‌تر به خود و زندگی‌تان بیندیشید.
5. بیایان تاتارها اثر دینو بوتزاتی
این رمان درباره یک افسر جوانی است که برای انجام ماموریتی باید به یک دژ در بیابان دورافتاده‌ای برود. او تمام زندگی خود را در انتظار حمله‌ای می‌گذراند که هرگز رخ نمی‌دهد و برای این ماموریت هزار آرزو و رویا چیده است و حتی قبل از رسیدن به دژ به فکر جشن پیروزی و افتخارات خود است. اما زمانی که به دژ می‌رسد، هیچ چیز آن طوری که تصور می‌کرد نبود.
زندگی قهرمانِ داستان، بازتابی از وضعیت انسان و ترس از گذر زمان است و بیابان نماد پوچی و بیهودگی زندگی اوست، در حالی که انتظار دائمی تهاجم خارجی که هرگز اتفاق نمی‌افتد، نشان دهنده اضطراب و ترسِ او از مرگ است.
بیابان تاتارها معروف‌ترین اثر این نویسنده است و حتی در سال 1976 فیلمی بر اساس آن ساخته شده است. خواندن این کتاب به قدری جذاب و تامل‌برانگیز است که جز بهترین آثار ادبی جهان محسوب می‌شود.
6. شهرهای ناپیدا اثر ایتالو کالوینو
در این رمان منحصر به فرد، یک مسافر ونیزی 55 شهر مختلف را برای امپراتور مغول توصیف می‌کند که هر شهر از شهر قبلی خارق العاده‌تر و سورئال‌تر است. شهرها به دسته‌هایی مانند «شهرها و خاطره»، «شهرها و آرزوها»، «شهرها و نشانه‌ها» و غیره تقسیم می‌شوند. با ادامه توصیف این شهرها توسط مسافر، مشخص می‌شود که همه آنها در واقع همان شهر ونیز هستند که از منظر و زمان‌های مختلف توصیف شده‌اند. این رمان مضامین حافظه، ادراک و ماهیت تجربه انسانی را بررسی می‌کند و به قدری محبوب است که در سال 1972 جایزه فرترینلی را از آن خود کرد.
7. دوست نابغه‌ی من اثر النا فرانته
دوست نابغه‌ی من (با نام دیگر “دوست باهوش من”) داستان دو دوست به نام‌های النا و لیلا را روایت می‌کند که در دهه 1950 در محله‌ای فقیر نشین در ناپل ایتالیا بزرگ شدند. دوستی نزدیک و پیچیده آنها با رقابت، احترام متقابل و محبت عمیق همراه است و همانطور که چالش‌های نوجوانی، خانوادگی، تحصیلی و درگیری‌های عاشقانه را پشت سر می‌گذارند، دوستی بین آنها دچار تغییراتی می‌شود. این روایت به بررسی مضامین دوستی زنان، طبقه اجتماعی، تحصیلات و مبارزه برای استقلال شخصی در جامعه مردسالار می‌پردازد.
این کتاب اولین بار در سال 2011 منتشر شد و جز پرفروش‌ترین آثار نیویورک تایمز بوده است. بعدها در سال 2018 سریالی نیز بر اساس آن ساخته شد.
8. آونگ فوکو اثر اومبرتو اکو
این رمان سه دوست روشنفکر را دنبال می‌کند که در یک انتشارات کوچک کار می‌کنند و به عنوان یک شوخی، شروع به اختراع یک تئوری توطئه در مورد یک جامعه مخفی می‌کنند که قرن هاست وقایع جهان را دستکاری می‌کنند. با این حال، همانطور که آنها در تئوری خود غرق می‌شوند، مرز بین واقعیت و تخیل از بین می‌رود و دیگر نمی‌توانند تشخیص دهند چه چیزی واقعی هست و نیست. حالا آنها به این باور رسیده‌اند که این جامعهی قدرتمند سعی دارد تا تمام زمین را زیر سلطه خود درآورد و باید کاری کنند!
9. باغ فینزی کوینتینی اثر جورجیو باسانی
این کتاب در اواخر دهه 1930 در فرارا، ایتالیا اتفاق می‌افتد و داستان خانواده‌ای ثروتمند و اشرافی یهودی به نام فینزی- کوینتینی را روایت می‌کند که در یک عمارت منزوی با باغی زیبا زندگی می‌کنند. راوی که یک جوان یهودی از طبقه متوسط است، شیفته دختر خانواده، میکولتا می‌شود. همانطور که قوانین ضد یهودی رژیم فاشیست به طور فزاینده‌ای ظالمانه می‌شود، باغ فینزی- کوینتینی تبدیل به پناهگاهی برای جامعه محلی یهودی، از جمله راوی داستان می‌شود. اما با وجود تهدید هولوکاست و کشتارهای جمعی یهودیان، سرنوشت غم انگیزی در انتظار این خانواده است.
10. سروده‌های جاکومو لئوپاردی
این کتاب مجموعه‌ای جامع از آثار شاعر مشهور و به نام ایتالیایی است. اشعار لئوپاردی طیف وسیعی از مضامین، از عشق و طبیعت گرفته تا فلسفه و مسائل اجتماعی را در بر می‌گیرد و درک عمیق شاعر از طبیعت انسان و جهان را به نمایش می‌گذارد. یکی از معروف‌ترین آثاری که لئوپاردی نوشت، canti است که مجموعه‌ای از اشعارش بود و در سال 1835 آن را نوشته بود.
11. شش شخصیت در جستجوی نویسنده اثر لوئیجی پیراندلو
در این اثر ماندگار، شش شخصیت در صحنه تئاتر گردهم می‌آیند و از یک کارگردان تئاتر درخواتس می‌کنند تا داستان غم‌انگیزشان را که نویسنده آنها را ناتمام رها کرده است، ادامه دهد.
همانطور که کارگردان و بازیگرانش با این شخصیت‌ها تعامل دارند، مرزهای بین داستان و واقعیت محو می‌شود و به کاوشی فلسفی در مورد ماهیت هویت انسان، قابل اعتماد بودن هنر و غیرقابل اعتماد بودن ادراک منجر می‌شود. داستان کاراکترها که شامل شبکه پیچیده‌ای از روابط خانوادگی، زنا و خودکشی است، روایت را پیچیده‌تر می‌کند و درک مخاطب از حقیقت و توهم را به چالش می‌کشد.
12. اگر این نیز انسان است اثر پریمو لوی
اگر این نیز انسان است (بیشتر با عنوان “بقا در آشویتس در آمریکا شناخته می‌شود) خاطرات پریمو لوی، نویسنده یهودی- ایتالیایی است که برای اولین بار در سال 1947 منتشر شد.
این کتاب دستگیری او را به عنوان یکی از اعضای مقاومت ضد فاشیستی ایتالیا در طول جنگ جهانی دوم و حبس او در اردوگاه کار اجباری آشویتس از فوریه 1944 تا آزادی اردوگاه در ژانویه 1945 روایت می‌کند. لوی در این کتاب نه تنها مقاومت فرد در برابر ظلم را مستند می‌کند، بلکه گزارش روشنی از یکی از فجیع‌ترین فصل‌های بشریت را ارائه می‌دهد.
13. ماه و آتش اثر چزاره پاوزه
این کتاب، داستان مردی را دنبال می‌کند که پس از به دست آوردن مقداری ثروت در آمریکا، پس از جنگ جهانی دوم به زادگاه کوچک خود در ایتالیا بازمی گردد. اما این شهر دیگر مانند قبل نیست. او متوجه می‌شود که مکان به طور قابل توجهی تغییر کرده است و بسیاری از دوستان قدیمی‌اش یا مرده‌اند یا به شدت متفاوت هستند. همانطور که او سعی می‌کند خاطرات خود را با واقعیت جدید تطبیق دهد، با هویت خود و تأثیر جنگ بر خانه‌اش نیز دست و پنجه نرم می‌کند. این روایت به بررسی مضامین تغییر، هویت و تأثیرات پایدار جنگ می‌پردازد.
14. تاریخ اثر الزا مورانته
«تاریخ» رمانی است که در رم و در طول جنگ جهانی دوم و دوران پس از جنگ اتفاق می‌افتد و بر زندگی یک معلم مدرسه‌ی بیوه و پسر خردسالش تمرکز دارد. این داستان مبارزات خانواده فقیر را در پس زمینه جنگ، از جمله اشغال رم توسط نازی ها، بمباران متفقین و ظهور فاشیسم بررسی می‌کند. علاوه بر این‌ها، تاریخ همچنین به موضوعات عشق، از دست دادن و بقا می‌پردازد و تصویری تند از وضعیت انسان در جنگ ارائه می‌دهد.
15. بارون درخت‌نشین اثر ایتالو کالوینو
«بارون درخت‌نشین» داستان نجیب زاده جوان ایتالیایی را روایت می‌کند که در یک شورش از درختی بالا می‌رود و عهد می‌کند که دیگر زمین را لمس نکند. او بقیه عمر خود را در بالای درختان زندگی می‌کند، دنیا را از بالا مشاهده می‌کند و با راهزنان، انقلابیون و عاشقان ماجراجویی می‌کند. با وجود تبعید خودخواسته، او به نمادی از آزادی و فردیت تبدیل می‌شود و در نهایت بر روند تاریخ اروپا تأثیر بسزایی می‌گذارد.
16. ابریشم اثر الساندرو باریکو
“ابریشم” یک رمان تخیلی- تاریخی است که داستان یک تاجر کرم ابریشم فرانسوی در قرن نوزدهم را روایت می‌کند. او برای تجارت به ژاپن سفر می‌کند و در طی این سفر شیفته یک زن مرموز می‌شود. پس به پایان رسیدن این سفر، او به فرانسه با می‌گردد و زندگی خود را ادامه می‌دهد اما این عشق نافرجام تا پایان عمر او را آزار می‌دهد. این رمان مضامین عشق، اشتیاق و تأثیر عمیقی را که برخوردهای کوتاه می‌تواند بر زندگی فرد داشته باشد را بررسی می‌کند.
17. یکی، هیچکس و صد هزار اثر لوئیجی پیراندلو
این کتاب داستان مردی را روایت می‌کند که یک روز به طور اتفاقی همسرش متوجه می‌شود که بینی‌اش به سمت راست کج می‌شود. با این خبر ناگوار، هویت این مرد از هم می‌پاشد. این اظهار نظر به ظاهر بی‌اهمیت، او را به تلاشی وسواس‌آمیز برای درک اینکه دیگران چگونه او را می‌بینند و چه فکری درباره‌اش می‌کنند، سوق می‌دهد.
بحران وجودی قهرمان داستان زمانی تشدید می‌شود که او متوجه می‌شود هر کسی که ملاقات می‌کند، او را متفاوت درک می‌کند و همین امر باعث می‌شود که او دائما وجود خودش را زیر سوال ببرد و در نهایت سلامت عقلش رو به وخامت می‌رود.
18. قربانی اثر کورزیو مالاپارته
«کاپوت» رمانی نیمه اتوبیوگرافیک است که تجربیات تلخ و ناراحت کننده نویسنده در طول جنگ جهانی دوم را به تصویر می‌کشد. داستان در اروپای شرقی اتفاق می‌افتد و تصویری واضحی از جنایات جنگی از جمله هولوکاست را از دید یک خبرنگار جنگی بیان می‌کند. این کتاب به خاطر تصاویر سورئال و گروتسک خود، همراه با مشاهدات تند و بدبینانه نویسنده از تأثیر جنگ بر بشریت شناخته شده و معروف است.
19. الفبای خانواده اثر ناتالیا گینزبورگ
«الفبای خانواده» رمانی نیمه اتوبیوگرافیک است که به بررسی تجربیات نویسنده از بزرگ شدن در یک خانواده بزرگ یهودی-ایتالیایی در دوران قبل و بعد از جنگ جهانی دوم می‌پردازد. این روایت مجموعه‌ای از حکایات، گفته‌ها و داستان‌های خانوادگی است که پویایی، روابط و تاریخ خانواده را نشان می‌دهد. علاوه براین، نگاهی اجمالی به تغییرات سیاسی و اجتماعی ایتالیا در این دوره از جمله ظهور فاشیسم و تأثیر جنگ ارائه می‌دهد. داستان سرایی تکان‌دهنده و خاطره انگیز نویسنده دنیایی را زنده می‌کند که عمیقاً شخصی اما در عین حال برای هر کسی در نقاط مختلف جهان قابل درک است.
20. ساندوکان اثر امیلیو سالگاری
“ساندوکان” رمانی ماجراجویانه‌ای است که در دهه 1800 اتفاق می‌افتد و بر زندگی جسورانه قهرمانی با نام ساندوکان تمرکز دارد. او یک دزد دریایی معروف است و شخصیتی مخوف، در عین حال مورد احترامی دارد. حالا در تلاش است تا تاج و تخت واقعی خود را به دست آورد و به همین منظور باید علیه امپراتوری هلند و بریتانیا بجنگد. اما زندگی او با دیدن زن اصیل و جوانی به نام ماریانا، تغییر دراماتیکی می‌کند.
سخن آخر
اگر نظر من را بخواهید باید بگویم که ادبیات مدرن کشور ایتالیا دست کم گرفته می‌شود و توجه‌ای که لیاقتش را دارد دریافت نمی‌کند. زیرا با بررسی تنها تعدادی از آثار معروف این کشور می‌توانید متوجه شوید که چه تعداد کتاب و نویسندگان جالب و منحصر بفردی در این کشور وجود دارند که نامشان اصلا به گوشمان نرسیده است. در این مقاله سعی داشتیم تا شما را بیشتر با ادبیات ایتالیا و 20 تا از بهترین آثار آن آشنا کنیم تا شاید ترغیب شوید نگاهی به ادبیات این کشور بیندازید.
