عنوان ادبیات آمریکای جنوبی با سبک رئالیسم جادویی گره خورده، شاید به این علت که بیش از هر ژانر و سبک دیگر، این «رئالیسم جادویی» بود که دوران شکوفایی «ادبیات آمریکای لاتین» را در قرن بیستم تعریف کرد؛ سبکی که نویسنده در آن، بینشی کاملا واقعگرایانه از جهان را با عناصر جادویی یا فانتزی ترکیب میکند.
اما مهمترین نویسندگان این نقطه از جهان چه کسانی هستند؟ در این مطلب به آنها پرداختهایم.
اکتاویو پاز؛ خالق «هزار توی تنهایی»
«پاز» که در سال 1914 در شهر «مکزیکو سیتی» به دنیا آمد، در همان نخستین سال ها به واسطه ی کتابخانهی پدربزرگش با دنیای ادبیات آشنا شد. او در هفده سالگی اولین شعرهای خود را به چاپ رساند و چند سال بعد با همکاری چند تن از دوستانش، ماهنامه ای را به وجود آورد که نقدها و مطالب ادبی در آن ارائه می شد. «پاز» در سال 1937 شهر زادگاه خود را ترک کرد تا به تدریس مشغول شود، و در همین سالها برخی از مشهورترین اشعار خود را سرود.
او سپس به دانشگاه کالیفرنیا رفت و مدتی بعد، به پاریس نقل مکان کرد؛ شهری که «پاز» در آن یکی از برجسته ترین آثار خود، کتاب «هزارتوی تنهایی» را نوشت. «اکتاویو پاز» در سال 1990 برنده ی جایزه ی «نوبل ادبیات» شد. او هشت سال بعد، در همان شهری که در آن متولد شده بود، از دنیا رفت.
پابلو نرودا؛ حافظ مردم شیلی!
«نرودا» که جایزه ی «نوبل ادبیات» را در سال 1971 از آن خود کرد، به عنوان یکی از برجسته ترین شاعران قرن بیستم شناخته شده است. او در 13 سالگی اولین اشعار خود را در روزنامه های محلی به چاپ رساند. نخستین مجموعه شعر «نرودا»، کتاب «بیست شعر عاشقانه و سرودی از یأس» در سال 1924 انتشار یافت و در طول سال ها به عنوان یکی از موفق ترین آثار او باقی ماند.
«نرودا» به خاطر فعالیتها و گرایشهای سیاسی خود همیشه با جنجال رو به رو بود و چند بار مجبور به ترک کشور زادگاهش، شیلی شد اما همیشه به این کشور بازگشت. او هر جا که بود، به نوشتن ادامه داد و در طول سالها جوایز ادبی معتبری را به دست آورد. «پابلو نرودا» دو سال بعد از کسب جایزه ی «نوبل ادبیات»، در 69 سالگی از دنیا رفت. همچنان بحثها و نظریه پردازیهای مختلفی در مورد علت مرگ او مطرح می شود.
گابریلا میسترال؛ اولین بانوی نوبل
این بانوی شاعر نیز کسب جایزهی «نوبل ادبیات» را در کارنامهی حرفه ای خود دارد. در حقیقت، «میسترال» در سال 1945 به اولین نویسنده از آمریکای لاتین تبدیل شد که این جایزه ی معتبر را از خود کرده است. «میسترال» نوشتن شعر را در سال های نوجوانی آغاز کرد و در 15 سالگی، نخستین اشعار خود را با استفاده از نام های مستعار مختلف در روزنامه های محلی به چاپ رساند.
نخستین اثر او، کتاب «اندوه» که سال ها قبل از اولین انتشار در سال 1922، به رشته تحریر درآمده بود، به کاوش در موضوعاتی همچون تجربه ی مادر بودن، مذهب، طبیعت و فناپذیری می پردازد. این اثر به همراه کتاب «غزل های مرگ» باعث شد نام «میسترال» به عنوان شاعری توانا در سراسر آمریکای لاتین مطرح شود. او قبل از مرگ در سال 1957، فرصت این را داشت که در دانشگاه کلمبیا، زبان اسپانیایی تدریس کند و چندین مدرک افتخاری را از دانشگاه های مختلف به دست آورد.
تنهایی گارسیا مارکز؛ جاودان با صد سال تنهایی
این نویسنده و روزنامه نگار شناخته شده، در سال 1927 در کلمبیا به دنیا آمد. «مارکز» به همراه یازده خواهر و برادر خود، دوران کودکی را با قصه های پدربزرگش گذراند که به اولین منبع الهام او برای خلق آثار ادبی تبدیل شدند.
او پس از سال های موفق دبیرستان و منتشر کردن چندین شعر و داستان در مجله های مختلف، به دانشکدهی حقوق رفت اما پس از اتمام تحصیلات تصمیم گرفت به روزنامه نگاری روی آورد؛ حرفهای که «مارکز» در آن توانایی های فوق العاده ای داشت.
کتاب های «گزارش یک مرگ» و «گزارش یک آدم ربایی»، آثاری هستند که «مارکز» در آن ها روزنامه نگاری و داستان واقع گرا را در هم آمیخته است. |
کتاب «صد سال تنهایی»، برجسته ترین اثر «مارکز» به حساب میآید که بیش از آثار دیگر او باعث شد این نویسنده جایزهی «نوبل ادبیات» را در سال 1982 از آن خود کند. «گابریل گارسیا مارکز» در سال 2014 در شهر «مکزیکو سیتی» چشم از جهان فرو بست.
خولیو کورتاسار؛ منحصر به فرد و متفاوت
او یکی از مهمترین نویسندگان آرژانتینی در تمام اعصار به حساب میآید. اگرچه «کورتاسار» در بلژیک به دنیا آمد، پدر و مادرش هر دو در آرژانتین متولد و بزرگ شده بودند و خودش نیز از 5 تا 37 سالگی در این کشور زندگی کرد. «کورتاسار» سپس به پاریس رفت و اغلب آثارش را در این شهر خلق کرد؛ آثاری همچون کتاب «آگراندیسمان» که مجموعهای از داستانهای کوتاه است و همچنین رمان «لِی لِی» که به خاطر سبک غیرخطی خود شناخته شده است.
منتقدین اغلب از کتاب «لِی لِی» به عنوان یک «ضد رمان» یاد میکنند چرا که این اثر، قواعد مختص به خود را وضع می کند و یکی از فصل هایش نیز به زبانی نوشته شده که توسط خود «کورتاسار» به وجود آمده است. این نویسنده در نهایت در سال 1984 در پاریس درگذشت. سبک نگارش منحصر به فرد او الهام بخش نسلی از مخاطبین و نویسندگان اسپانیاییزبان در آمریکای جنوبی و اروپا بود.
خورخه لوئیس بورخس؛ محبوب و بزرگ
دستهبندیِ داستانهای «بورخس» کار چندان راحتی نیست چرا که این نویسندهی توانا و تأثیرگذار، در سراسر دوران حرفهای خود به موضوعات و مضامین بسیار گوناگونی پرداخت. «بورخس» به شکل گسترده به عنوان یکی از بزرگترین نویسندگان در تاریخ آمریکای لاتین شناخته میشود و در آثارش، موضوعات جذابی همچون زمان، فلسفه، آینهها، کتابهای خیالی، مذهب و البته هزارتوها را مورد کاوش قرار میدهد.
تعداد زیادی از منتقدین، او را یکی از پیشگامان اصلی «رئالیسم جادوییِ» متعلق به آمریکای لاتین در نظر میگیرند، اگرچه بسیاری از طرفداران این نویسنده اعتقاد دارند او را نمیتوان یک نویسندهی فعال در این سبک برشمرد. «بورخس» بیش از هر چیز به خاطر مجموعه داستانهایش در دو کتاب «قصهها» و «الف» شناخته میشود.
ماریو بارگاس یوسا؛ ستاره اسپانیایی
«بارگاس یوسا» نویسنده ای توانا در ژانرهای مختلف است، از کمدی گرفته تا تریلر و رمانهای تاریخی. این نویسندهی اهل پرو که جایزه ی «نوبل ادبیات» را در سال 2010 از آن خود کرد، به شکل گسترده به عنوان یکی از اعضای برجستهی عصر شکوفایی ادبیات در آمریکای لاتین شناخته میشود.
او که اکنون نهمین دهه از زندگی خود را سپری میکند، همچنان به نوشتن مقالهها و نقدهای ادبی در مجلهها و روزنامههای اسپانیاییزبان معتبر در سراسر جهان ادامه میدهد. کتابهای «سور بز» و «عصر قهرمان ما» از برجستهترین آثار «بارگاس یوسا» به شمار میآید.
ایزابل آلنده؛ زن تحسین شدهی خانه ارواح
این نویسنده که ارتباطی خویشاوندی با رئیس جمهور برکنار شده و سابق شیلی یعنی «سالوادور آلنده» دارد، نخستین رمان برجستهی خود را در سال 1982 و در زمانی به انتشار رساند که در ونزوئلا زندگی میکرد. کتاب «خانه ارواح» که تحسین منتقدین و مخاطبین را برانگیخت، به سبک «رئالیسم جادوییِ» متعلق به «گابریل گارسیا مارکز» نوشته شده است. «آلنده» پس از این کتاب، آثار موفق دیگری را همچون کتابهای «از عشق و سایهها»، «داستانهای اوا لونا» و «دختر بخت» را به جهان ادبیات ارائه کرده است.
روبرتو بولانیو؛ جوان مرگ و اثرگذار
این نویسندهی شیلیایی، «صدای نسل خود» خوانده میشد و با مرگ نسبتا زودهنگام خود در سال 2003، بسیاری از علاقه مندان به ادبیات آمریکای لاتین را در شوک فرو برد. «بولانیو» در شیلی به دنیا آمد اما اغلب دوران کودکی خود را در شهر «مکزیکو سیتی» و کتابخانه های آن گذراند.
او در مکزیک به همراه گروهی از شاعران و نویسندگان دیگر، جنبش «اینفرا رئالیسم» را بنیان نهاد و در یکی از شناخته شدهترین آثارش یعنی کتاب «کارآگاهان وحشی» که چند دهه بعد خلق شد، به آن پرداخت. «بولانیو» در زمان مرگ، 50 ساله بود و آخرین اثری که از خود بر جای گذاشت (کتاب «2666») تحسین و تمجیدهای منتقدین و مخاطبین همراه شد.