چگونه خواندن کتاب باعث رشد و توسعه فردی می‌شود؟
خواندن کتاب یکی از این فعالیت‌هایی است که قطعا به شما در پیشرفت شخصی و فردی کمک زیادی می‌کند. مطالعه علاوه بر اینکه یک عادت است، به خودی خود یک فرهنگ هم محسوب می‌شود. نه فقط به خاطر اطلاعاتی که از کتاب یاد می‌گیریم، بلکه می‌تواند به عنوان یک ابزار فوق العاده برای توسعه و رشد فردی در نظر گرفته شود.
در نتیجه مهم نیست که چقدر در روز مشغله دارید، همیشه برای خواندن کتاب وقت بگذارید و اگر اهل مطالعه نیستید، هیچوقت برای شروع دیر نیست. در ادامه همراه ما باشید تا مهم‌ترین تاثیرات مطالعه را توضیح دهیم و ببینیم چگونه خواندن کتاب شخصیت و تفکر ما را تغییر میدهد.
آیا مطالعه‌ی کتاب تاثیری در رشد فردی دارد؟
کسی نمی‌تواند منکر این قضیه شود که خواندن برای ما خوب است و فواید زیادی دارد. برای مثال تمرکز، حافظه، همدلی و مهارت های ارتباطی را بهبود می‌بخشد، می‌تواند استرس را کاهش دهد، سلامت روان را بهبود بخشد و حتی باعث شود عمر طولانی‌تری داشته باشیم. وقتی ناامید و غمگین هستیم، خواندن کتاب‌های خوب می‌تواند به ما آرامش دهد. کتابها به ما انگیزه می‌دهند تا برای رسیدن به موفقیت سخت تلاش کنیم.
جوایز ادبی برجسته و بهترین کتاب هایی که آنها را برنده شدند
مطالعه همچنین این امکان را میدهد تا چیزهای جدیدی بیاموزیم و در کار و روابط خود موفق شویم. با خواندن، انسان کامل می‌شود، شخصیتی جامع‌تر پیدا می‌کند، علم و خرد به دست می‌آورد، دیدگاه‌اش را در مورد مسائل مختلف گسترش میدهد و عادات خوبی در خود ایجاد می‌کند. بنابراین، بسیار مهم است که همه ما به صورت منظم مطالعه کنیم.
برای رشد فردی چه کتاب‌هایی باید خواند؟
همانطور که غذا برای بدن ضروری است، مطالعه هم برای ذهن لازم است. البته باید در نظر داشته باشید که مطالعه تنها زمانی مفید است که کتاب‌های خوب بخوانید. به قول یکی از نویسندگان، برخی از کتابها را باید چشید، برخی دیگر را باید بلعید و برخی را جوید و هضم کرد. بنابراین، یک کتاب خوب باید جویده و هضم شود تا تأثیر ماندگاری بر زندگی ما بگذارد. همچنین کتابها به ما فلسفه زندگی و اخلاق می‌آموزند و باعث رشد ما می‌شوند.
البته که انتخاب کتاب به سلیقه فرد بستگی دارد. بعضی دوست دارند رمان‌های عاشقانه یا هیجان‌انگیز بخوانند. بدون شک خواندن این رمان‌ها بسیار سرگرم‌کننده و هیجان انگیز هستند اما در مقابل بار معنایی زیادی ندارند. مطالعه به قصد لذت بردن، با مطالعه برای تغییر زندگی کاملاً متفاوت است. اما انگیزه ما هر چه که باشد، نباید تک تک کتاب‌هایی که سر راه‌مان قرار می‌گیرد را بخوانیم، بلکه باید آگاهانه انتخاب کنیم.
20 تا از فواید خواندن کتاب
در ادامه قصد داریم به 20 تا از فواید مطالعه بپردازیم که همگی در رشد و توسعه فردی نیز تاثیرگذار هستند:
مطالعه قوه تخیل را تقویت می‌کند
قوه تخیل یکی از ارزشمندترین مهارت‌های ذهنی است و مطالعه تاثیر مستقیمی در تقویت این مهارت دارد. در حین مطالعه، شما دائما در حال تصویرسازی داستانی هستید که می‌خوانید و همین امر باعث می‌شود تا به مرور زمان تصورات واقعی‌تری داشته باشید. قوه تخیل در بسیاری از جنبه‌های زندگی و کار ما تاثیر دارد، مخصوصا اگر هنرمند باشید بیشتر از هر فرد دیگری اهمیت آن را درک می‌کنید.
خواندن کتاب مهارت ارتباطی و مکالمه را تقویت می‌کند
زمانی که کتاب می‌خوانید، فکرتان درگیر می‌شود و مداوم در حال تجزیه و تحلیل موضوعات و داستان‌های مختلف خواهد بود. در نتیجه انس گرفتن با کتاب می‌تواند به شما کمک کند تا بدانید در شرایط مختلف چه باید بگویید و به صورت کلی سخنران بهتری شوید. از طرف دیگر، همانطور که قبلا هم گفتیم با خواندن کتاب قوه تخیل شما افزایش می‌یابد.
همین امر باعث می‌شود تا دایره لغات گسترش پیدا کند و بتوانید در موقعیت‌های مختلف مانند مصاحبه و مکالمه ساده‌ی روزانه، جملات پیچیده و مناسب‌تری بسازید و احساسات و منظور خود را بهتر و آسان‌تر منتقل کنید.
خواندن کتاب به شما کمک می‌کند تا خلاق‌تر شوید
خواندن کتاب‌های مختلف مداوم تخیل و ذهن شما را برانگیخته می‌کند و در نهایت به شما این امکان را میدهد تا بیشتر اوقات خارج از چارچوب فکر کنید و خلاق‌تر شوید. علاوه بر اینکه مطالعه تاثیر مثبتی بر طرز تفکر و خلاقیت دارد و دانش عمومی شما را نیز به صورت واضحی گسترش میدهد. ترکیب این دو مهارت باعث می‌شود تا در زندگی و حتی کار خود سریع‌تر و بهتر تصمیم‌گیری کنید و هنگامی که با مشکلات مختلف روبرو می‌شوید، راه‌های خلاقانه‌تری بیابید.
مطالعه مهارت تحلیلی را افزایش میدهد
مغز انسان دائماً در تلاش است تا اطلاعات دریافتی را مرتب و سازماندهی کند و گفته می‌شود مطالعه‌ی کتاب تاثیر زیادی در این پروسه دارد. زمانی که در حال مطالعه هستید، طرح داستان را دنبال می‌کنید و مغز شما درگیر تجسم، مفهوم‌سازی، تجسم و مدیریت اطلاعات است. تجزیه و تحلیل این داده‌ها، خواننده را قادر می‌سازد تا مهارت تحلیلی را تمرین و تقویت کند.
مطالعه زوال مغز را کندتر می‌کند
خواندن کتاب از بروز بیماری‌های شناختی مانند آلزایمر جلوگیری می‌کند و به سالمندان کمک می‌کند تا عملکرد شناختی خود را حفظ کنند. در سال 2013 تحقیقاتی توسط مرکز پزشکی دانشگاه راش انجام شد. این مطالعه نشان داد افرادی که به طور منظم خود را با فعالیت‌های ذهنی مانند مطالعه درگیر می‌کنند، کمتر به مشکلات مغزی و ذهنی مبتلا می‌شوند.
مطالعه می‌تواند باعث کاهش افسردگی شود
افراد افسرده معمولا با احساس انزوا و بیگانگی از دیگران دست و پنجه نرم می‌کنند. اما مطالعه کتاب می‌تواند راهی باشد تا از دنیای واقعی فرار کنند و کمک می‌کند تا انواع مختلف احساسات و شخصیت‌ها و به طبع احساسات خود را بهتر درک کنند و کمتر احساس تنهایی کنند.
مطالعه بر سلامتی جسمی تاثیر دارد
مطالعه تنها یک فعالیت مفید برای سلامت روان نیست، بلکه در واقع فراتر از آن هم می‌رود و بیماری‌های جسمی را نیز تسکین میدهد. علاوه بر اینکه خواندن کتاب تاثیر زیادی بر توانایی ذهنی و سلامت فیزیکی مغز دارد، مطالعات نشان داده است که باعث کاهش ضربان قلب و فشار خون هم می‌شود. مطالعه در حقیقت نوعی ورزش پیچیده برای مغز انسان است که عملکرد آن را بهبود می‌بخشد، ارتباط مغزی را افزایش میدهد و رشد اعصاب را تقویت می‌کند.
خواندن کتاب احساس همدلی را آسان‌تر می‌کند
همدلی به توانایی درک احساسات و تجربیات دیگران گفته می‌شود؛ به طوری که بتوانید خود را جای دیگران بگذارید و دنیا را از چشمان آنها ببینید. با خواندن کتاب، شما می‌توانید این مهارت را در خود ایجاد یا تقویت کنید. هنگام مطالعه، شما وارد افکار و احساسات شخصیت‌های مختلف می‌شوید؛ شخصیت‌هایی که گاهی طرز تفکر و دیدگاه بسیار متفاوتی نسبت به شما دارند. در چنین شرایطی، مغز شما مستقیماً خود را جای شخصیت‌ها می‌گذارد و سعی می‌کند احساسات آنها را درک کند. همین امر باعث می‌شود تا در زندگی شخصی خود نیز دیگران را بهتر درک کنید و با آنها احساس همدلی داشته باشید.
خواندن کتاب حافظه را تقویت می‌کند
یکی از مزایای خواندن داستان‌های مختلف، بهبود حافظه است. داستان‌های تخیلی پر از جزئیات هستند که ذهن خواننده را درگیر می‌کند و همانطور که هر فصل از رمان یا کتابی را می‌خوانید، باید شخصیت‌ها، گفتگوها و طرح داستان را به یاد بسپارد.
مغز انسان مانند ماهیچه‌های دیگر عمل می‌کند و برای بهبود عملکرد نیازمند به ورزش و تمرین منظم است. از آنجایی که مطالعه بخش‌های مختلف مغز را تحریک می‌کند، می‌تواند تمرین خوبی برای حافظه باشد. خواندن کتاب مغز شما را مجبور می‌کند تا فرایند انتقال اطلاعات به حافظه بلند مدت را سرعت ببخشد و از نظر علمی نیز ثابت شده است که خواندن کتاب از کاهش قدرت حافظه را در سنین بالاتر جلوگیری می‌کند.
از طرفی، در مطالعات ثابت شده است که تجسم اطلاعات فعالیت مغز را افزایش میدهد. در یکی از تحقیقات، از مغز شرکت‌کنندگانی که مشغول مطالعه بودند، اسکن گرفته شد. با هیجان انگیز شدن داستان، اسکن‌های مغزی فعالیت بیشتری در بخش‌های مختلف مغز نشان می‌دادند. بعد از تمام شدن رمان، محققان همچنان به نظارت بر فعالیت مغز شرکت کنندگان ادامه دادند و نتایج نشان داد که حافظه و فعالیت مغز آنها بهبود یافته است.
با خواندن کتاب ذهن خود را بازتر کنید
خواندن کتاب‌های تخیلی مختلف به شما کمک می‌کند تا ذهن بازتر، فراگیرتر و بردبارتری داشته باشید. وقتی داستان شخص دیگری را به راحتی درک می‌کنید و با او ارتباط برقرار می‌کنید، نگرش و طرز فکر شما نیز به آدم‌ها و جامعه تغییر می‌کند. کتابها به شما کمک می‌کنند تا نسبت به مسائل مختلف زندگی ذهن بازتری داشته باشید و کمتر دیگران را قضاوت کنید. مطالعات نشان داده دانش آموزانی که در مورد تبعیض نژادی مطالعه می‌کنند، به ندرت علیه سایر کودکان تبعیض قائل می‌شوند. این اتفاق نه تنها در مورد کودکان، بلکه در بزرگسالان نیز صدق می‌کند.
خواندن داستان می‌تواند شما را شادتر کند
نظرسنجی در بریتانیا متشکل از 1500 بزرگسال انجام شد که نشان داد 76٪ از افراد بر این باورند که مطالعه زندگی آنها را بهتر کرده و در حین مطالعه احساس خوشحالی می‌کنند. وقتی برای خواندن کتاب مورد علاقه خود وقت می‌گذارید، به طور خودکار روحیه‌تان بهتر می‌شود و احساس خوبی به شما دست میدهد. علاوه بر این، از لحاظ علمی ثابت شده است که با خواندن مجلات، مقالات و کتاب‌های مختلف، مغز هورمون‌های شادی مانند اندورفین، اکسی توسین، سروتونین و دوپامین ترشح می‌کند.
کتاب‌های غیرداستانی بهترین منبع کسب اطلاعات هستند
فرقی نمی‌کند به کدام ژانر از کتابها علاقه دارید، هر نوع کتابی که بخوانید مزایای خاص خودش را دارد. اگر جز افرادی هستید که علاقه‌ای به رمان و کتاب‌های تخیلی ندارید، کتاب‌های غیرداستانی را امتحان کنید. از این کتابها می‌توانید چیزهای زیادی یاد بگیرید که در زندگی هم به دردتان می‌خورد.
کتاب خواندن می‌تواند روند تفکر شما را تغییر دهد
یکی دیگر از مزایای خواندن کتاب‌های غیرداستانی ، فعال کردن تفکر تحلیلی است. این مهارت بی‌شک یکی از مهم‌ترین مهارت‌هاست و به شما این امکان را میدهد تا در زندگی واقعی نیز مسائل مختلف را بهتر تحلیل کنید و موفق باشید.
ذخیره اطلاعات را با کتاب‌های غیرداستانی یاد بگیرید
از آنجایی که کتاب‌های غیر داستانی پر از اطلاعات هستند، معمولا ساختار نوشتاری متفاوتی هم نسبت به کتاب‌های داستانی دارند. در حین خواندن چنین کتاب‌هایی، خواننده لازم است بداندکه باید از کجا شروع کند و چگونه چنین کتاب‌هایی را بخواند. شما باید با خواندن عناوین، فهرست‌ها و نمودارها، داده‌های لازم را دریافت، تفسیر و در ذهن دسته‌بندی کنید. درک نحوه ساختار و تقسیم‌بندی اطلاعات می‌تواند در زندگی روزمره هم بسیار مفید باشد.
با خواندن کتاب تمرکز خود را تقویت کنید
مطالعه یکی از بهترین راه‌های تقویت تمرکز برای کودکان یا بزرگسالان محسوب می‌شود. هنگام مطالعه، ذهن شما درگیر یک فعالیت سالم است و مغز را تحریک می‌کند تا اطلاعات را همراه با جزئیات به خاطر بسپارد و خط داستان را دنبال کنید. همین پروسه یک تمرین عالی برای مغز شما است، زیرا برای مطالعه کتاب لازم است ذهن خود برای مدت زمان طولانی روی یک کار متمرکز کنید.
کتاب خواندن می‌تواند مهارت نوشتاری را تقویت کند
هرچه بیشتر بخوانید، مهارت‌های نوشتاری شما نیز بهتر می‌شود. نه تنها به خاطر اینکه مطالعه، دایره لغات شما را گسترش میدهد، بلکه شما را در معرض جملات و ساختارهای زیبایی قرار میدهد که می‌توانند الگوی خوبی در چینش کلمات باشند.
شاید با خود فکر کنید که من نویسنده نیستم، پس این مهارت چه کاربردی برای من دارد؟ باید گفت که مهارت نوشتاری فقط برای نویسندگان نیست، در طول روز ما بارها به صورت نوشتار با دیگران ارتباط برقرار می‌کنیم، پیامک می‌نویسیم یا ایمیل می‌فرستیم. در نتیجه همه باید بتوانند در قالب متن و بصورت نوشتاری، منظور و مفهوم خود را به زیبایی و قابل فهم به دیگران برسانند.
کتاب خواندن هوش هیجانی را تقویت می‌کند
هوش هیجانی (EQ) به توانایی فرد در درک و تجزیه و تحلیل احساسات دیگران گفته می‌شود. این نوع هوش شامل بخش‌های مختلفی مانند خودآگاهی، مهارت اجتماعی و همدلی می‌شود. به عبارتی، فردی که هوش هیجانی بالایی دارد به راحتی می‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند و خود را جای آنها بگذارد. همین امر به آنها کمک می‌کند تا در حوزه تخصصی و کاری خود موفق‌تر باشند.
یکی از راه‌های کسب هوش هیجانی، مطالعه است؛ زیرا با خواندن کتاب سطح همدلی شما افزایش پیدا می‌کند. نویسندگان معمولا خواننده را به ذهن و قلب شخصیت‌ها می‌برند و با طرز تفکر و رفتارهای آنها آشنا می‌کنند. آشنایی با شخصیت‌های مختلف کتاب در حقیقت یک تجربه ارزشمندی است که ما را تشویق می‌کند تا در زندگی واقعی نیز خودمان را جای دیگران بگذاریم و سعی کنیم آنها را درک کنیم.
خواندن به شما یاد میدهد زمان خود را مدیریت کنید
شاید کمی عجیب به نظر برسد اما هنگامی که شروع به خواندن می‌کنید، بر روی وقت خود نیز تمرکز می‌کنید. توصیه می‌شود همیشه زمانی از روز را به مطالعه اختصاص دهید. برای مثال ساعاتی که بیکار هستید یا موقعی که در تاکسی و مترو به محل کار می‌روید و به خانه بر می‌گردید یا حتی قبل از خواب را به مطالعه کتاب اختصاص دهید. چنین کاری شما را تشویق می‌کند تا برای روز خود برنامه‌ریزی کنید و زمان خود را به کارهای مفید اختصاص دهید.
از طریق مطالعه با افراد جدید ارتباط برقرار کنید
مطالعه فرصت‌های زیادی ایجاد می‌کند تا با افراد جدید ارتباط برقرار کنید و دوستان جدیدی پیدا کنید. عضو گروه‌های کتاب‌خوانی شوید و با افرادی که سلیقه‌ای مانند شما دارند، آشنا شوید و با نویسندگان، مترجمان، منتقدان و افراد کتابخوان دیدار کنید. وقتی اطراف خود را با چنین افرادی پر کردید، تازه متوجه خواهید شد که چقدر در پیشرفت و رشد شما تاثیرگذار هستند.
با مطالعه، اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنید
یکی دیگر از ویژگی‌هایی که در افراد کتابخوان دیده می‌شود، اعتماد بنفس بالای آنهاست. مطالعه نه تنها باعث می‌شود تا اطلاعات و دانش بیشتری کسب کنیم، بلکه دایرۀ لغات ما را نیز گسترش میدهد و در نهایت انسان جسارت بیشتری پیدا می‌کند تا در جمع صحبت و اظهار نظر کند.
سخن آخر
مطالعه بی‌شک فواید بسیار زیادی دارد و می‌تواند زندگی شما را از راه‌های مختلفی بهبود ببخشد. با خواندن کتاب، شما در حقیقت یکی از قوی‌ترین سلاح‌های دنیا را در دست دارید زیرا این فرصت را ایجاد می‌کند تا جهان را کشف کنید و شخصیت خود را رشد دهید.
